Goederentram Den Haag


 

Op 1 juli 2007 is het 80 jaar geleden dat een light rail goederentram te Den Haag door de HTM in dienst is gesteld. Het is de opvolger van de stoomtramlijn van de HIJSM, die sinds 1886 reed van het station Hollandse Spoor naar de Duinstraat in Scheveningen. Na de elektrificatie in 1927 verzorgde de HIJSM (later de NS) de dienst van het station Hollandse Spoor naar het goederenemplacement bij de Delftselaan en de Loosduinseweg.  De goederentram van de HTM reed over de baan van lijn 11, die de eerste Nederlandse sneltramlijn is. De doorvoer van spoorgoederen- wagens ging tussen de gewone personen tramdienst door.                   De foto links is gemaakt bij de Duinstraat (het eindpunt van de goederentram) in de omgeving van de haven van Scheveningen. Het is rond 12 uur en de machinist heeft pauze. Op de achtergrond ziet u een stationsgebouw. (april 1969)

De NS verzorgde het vervoer van en naar een emplacement aan de Loosduinseweg met een doorgaand spoor naar het Centraal Depot en vuilnisoverslag van de Haagse Gemeente Reiniging. De NS locomotief moest hiertoe met de goederenwagens van de VAM de Loosduinseweg oversteken.

 

 

Naast de markt aan de Herman Costerstraat was een overgavepunt. Na aankomst werd de locomotief van de NS vervangen door de locomotief van de HTM. 

De sporen links  zijn onderdeel van een derde spoor, dat naast de baan van lijn 11 ligt.

Foto: Johan Blok, 27 december 1973

 

 

 

Op dit deel van de lijn naar Scheveningen reed de HTM met twee elektrische locomotieven, in 1927 gebouwd door Siegener Eisenbahn-bedarf. 

 

De foto hiernaast is vlak na het vertrek van de goederentram genomen. (18 juni 1970)

De goederentram kon een flinke lengte hebben. Een deel van de tram werd uitgerangeerd naar een kolenhandel bij de Monsterseweg. 
Voorbij het Hobbemaplein was een rangeerstation gemaakt. Dit station lag naast de trambaan van lijn 11. Rechts op de foto is nog net een PCC van lijn 11 te zien.  Thans rijden de lijnen 6 en 12 hier ook.  Links achteraan is op de foto de loods van de HTM locomotieven te zien.
Na wat rangeerwerk verlaat de goederentram het rangeerterrein bij de Delftselaan. Dit was spannend omdat een paar honderd meter over linker spoor gereden moest worden. En er kon altijd een diensttram tegemoet komen. Daarom vertrok de Goederentram van de HTM met de goederenwagens, direct na passage van een personentram, naar de Duinstraat.

Vaak waren hier kleine jongens die op de rijdende wagons sprongen en zo een gratis ritje maakten. (18 juni 1970)

Na passage van lijn 11 zal de goederentram in dezelfde richting vertrekken. 

Foto: A. van Kranen, 27 augustus 1958

Tijdens het overlopen wordt het wissel door de rangeerder in de juiste stand gelegd. En na passage van de tram legt hij het wissel weer recht. Let op de stand van de wisseltongen. 

Bij grote drukte werd meer dan een keer gereden. Daarbij werd de elektriciteitcentrale voor de aanvoer van kolen apart bediend. 

Jaarlijks vervoerde de HTM circa 2000 wagens. Naast kolen werd voornamelijk hout, zout, vis, lompen en oud papier vervoerd.

 

Na het kruisen van een weg komt even later een einde aan het linker spoor rijden via een overloopwissel. Een personentram wacht, totdat het spoor door de goederentram is vrijgemaakt.  
De goederentram passeert de elektriciteitscentrale. Achter deze tram volgt op korte afstand een PCC koppelstel.

Dia: Peter Scheepmaker, 2 mei 1974 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Een verlaten sporencomplex te Scheveningen. Naast sporen stonden loodsen voor de opslag van goederen. Toevallig passeert een tram van lijn 11.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Op de terugreis is een foto gemaakt ter hoogte van de Laan van Meerdervoort. Op de achtergrond zien we het Cornerhouse.  

(18 juni 1970)

Het ging ook wel eens mis. Zonder stroom is er geen trein. Deze goederentram blokkeert urenlang de brug bij de Weimarstraat. Op 16 augustus 1974 is bij werkzaamheden een voedingskabel geraakt, waardoor een groot deel van het tramnet stroomloos kwam te staan.  

Ga straks naar de fotopagina over de stroomstoring om te zien hoe Unimog 8 locomotief H52 samen met zeven goederenwagens op sleeptouw neemt. Verder zijn er unieke opnamen van een Unimog, die acht gekoppelde PCC trams over de Laan van Meerdervoort trekt.   

Als er wel stroom is wordt na korte tijd het rangeerstation bij de Delftselaan bereikt. Er wordt gevlagd. (mei 1969).
's Middags werd teruggekeerd. Na terugkomst uit Scheveningen verlaat de goederentram bij de Delftselaan het spoor, waarvan de personentram ook gebruik maakt. Duidelijk is te zien dat de goederenwagen van de NS en de personentram gebruik maken van dezelfde rails. Het frequentie van de personentrams op lijn 11 was hoog. Vandaar dat op de foto te zien is, dat een PCC tram moet wachten totdat de goederentram het spoor heeft verlaten. (mei 1969)

De exploitatie van de goederendienst is eind 1974 gestaakt. 

Na enig rangeerwerk wordt de locomotief opgeborgen in de loods. (mei 1969)

Nadat de locomotieven H51 en H52 naar de remise te Scheveningen waren overgebracht, werd de locomotievenloods in het najaar van 1979 gesloopt. 

Locomotief H51 is te bewonderen in het trammuseum in Den Haag. 

Meer informatie is te vinden in Haagse Tramhistorie, een tijdschrift van de Stichting Haags Tram Museum (HOVM), nummers 74, 75, 76 en 78 van november 2005, februari 2006, mei 2006 en november 2006. Verder staat in Op Oude Rails van de Tramweg-stichting (TS), nummer 222 van juni 2007, een artikel over het 80 jarig bestaan van lijn 11.    

Nog meer over de goederentram tijdens een grote stroomstoring (in kleur)

Terug naar index